Türkiye’de, Haziran 2021 itibarıyla, 5 milyondan fazla doğrulanmış COVID-19 vakası bulunmaktadır (WHO, 2021). Aşı programı etkin bir şekilde başlatılırken, Türkiye’deki mültecilerin gelecekte bu programın bir parçası olup olmayacağı hala bilinmemektedir. Bu sebeple, pandemi süresince mültecilerin durumlarının düzenli olarak değerlendirilmesi onlara gerekli hizmet ve yardımı sağlamak açısından önem arz etmektedir. Bu bağlamda, SGDD-ASAM, uluslararası kuruluşlar, sivil toplum kuruluşları ve bu alandaki diğer paydaşlar COVID-19 pandemisinin mülteciler üzerindeki etkisini değerlendirmek için Türkiye’deki mültecilerle yürütülen saha çalışmaları ışığında önemli raporlar, analizler ve politika önerileri yayımlamaktadır. Bu çerçevede, SGDD Göç Akademisi, Nisan – Haziran 2020 arasında yayımlanan, pandeminin mülteciler üzerindeki etkisini analiz eden çeşitli raporların sahadaki genel durumu ortaya çıkarmak için karşılaştırmalı olarak analiz edildiği Sistematik İncelemeler serisinin ilk sayısını Ekim 2020’de yayımladı. Haziran – Aralık 2020 arasında çeşitli kuruluşlarca yayımlanan çalışmaların analiz edildiği bu rapor ise ilk raporumuzun devamı niteliğindedir.
Türkiye’de yapılan saha çalışmalarına dayalı bazı çalışmaları incelediğimiz bu rapor seçkisinin, pandemi süresince Türkiye’de bulunan mültecilerin durumları hakkında genel bir resim vermesi açısından yeterli olduğuna inanıyoruz.
Bu sistematik incelemede, çeşitli kuruluşlar tarafından yürütülmüş COVID-19 pandemisinin mülteciler üzerindeki etkisini değerlendiren 7 çalışmayı analiz ediyoruz. Bu kuruluşlar Dünya Gıda Programı (WFP), Deri Tekstil ve Kundura İşçileri Derneği, Mixed Migration Centre-MMC, Türk Kızılay (TRSC), Inter Agency Coordination-UNHCR, İzmir’de Suriyeli Mültecilerle Dayanışma Derneği ve Dünya Doktorları Derneği’dir (DDD). Çalışmaların metodolojik özelliklerine dair kısa bir genel değerlendirmeden sonra raporların temel bulguları “COVID-19’a İlişkin Bilgiye Erişim”, “Sağlık Hizmetlerine Erişim”, “Uzaktan Eğitime Erişim”, “Geçim Kaynakları”, “Temel İhtiyaçlara Erişim” ve “Koruma” başlıkları altında incelenmiştir. Bu çalışmanın temel amacı, pandemi sürecinde Türkiye’de bulunan mültecilerin genel durumlarını anlamak, mültecilerin temel ihtiyaçlarını karşılamak ve daha sonraki çalışmaları tasarlamak açısından dikkate alınması gereken önemli konuları belirlemek amacıyla alanda yürütülen çalışmalara ilişkin sistematik ve karşılaştırmalı bir inceleme ortaya koymaktır.
