İlk olarak 2019 yılının Aralık ayında Çin’in Wuhan kentinde görülen Covid-19, kısa zamanda tüm dünyaya yayılmış ve 11 Mart 2020 tarihinde Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından “pandemi” olarak ilan edilmiştir. Covid-19 küresel salgını, insanların sağlığına doğrudan etkisi ve derinleşen psikososyal ve ekonomik etkileriyle dünya çapında yayılmaya devam etmektedir.
Pandemi kapsamında alınan tedbir ve getirilen kısıtlamalardan en çok etkilenen gruplardan biri de kuşkusuz savaş, çatışma ve insani krizler nedeniyle yerinden edilen bireylerdir. Psikososyal destek gereksinimleri ve sağlık hizmetine erişim güçlükleri nedeniyle küresel salgın ve benzeri süreçlerde genel nüfusa kıyasla mülteciler daha fazla risk ve zorlukla karşı karşıya kalmaktadır. Özellikle dil bariyeri nedeniyle bilgiye erişimde yaşanan zorluklar, geçim kaynaklarına erişimle ilgili halihazırda karşılaşılan zorlukların salgın durumunda daha da kötüleşmesi ve finansal sıkıntılar, bir arada ve kalabalık yaşamanın ve çalışmanın getirdiği ilave sağlık riskleri, barınma, gıda ve hijyen koşullarındaki yetersizlikler, temel hak ve hizmetlere erişimlerin kesintiye uğraması ve başta sağlık hizmeti veren birimler olmak üzere tesislere erişimdeki fiziki engeller bu hassasiyetlerin başlıca nedenleri arasında yer almaktadır.
Covid-19 salgını ile mücadele ve müdahale sürecinde mültecilerin hassasiyetlerine ve ihtiyaçlarına yanıt verecek, küresel mücadele hedeflerine, insan haklarına ve uluslararası standartlara uygun nitelikte eylemler ve müdahale araçları geliştirilmesi elzemdir.
25 yıllık tecrübesi ve iki bine yakın çalışanı ile Sığınmacılar ve Göçmenlerle Dayanışma Derneği (SGDD-ASAM), kuruluş amacı ve misyonu doğrultusunda, Türkiye’de yaşayan Geçici Koruma (GK) ve Uluslararası Koruma (UK) statüsü ve/veya başvurusu sahibi kişiler ile düzensiz mültecilerin Covid-19 salgını kapsamında alınan tedbirler ışığında ve salgın sürecinde ortaya çıkan temel ihtiyaçlarını karşılamak ve salgından korunma önlemleri konusunda çalışmalar yürütmektedir. SGDD-ASAM, aynı zamanda, Covid-19 salgını sebebiyle farklı hassasiyetlere sahip mültecilerin temel ihtiyaçlar, koruma, sağlık, eğitim ve geçim kaynakları sektörlerinde pandemi sürecinden nasıl etkilendiklerini gözlemleyebilmek ve haritalandırabilmek adına SGDD-ASAM İzleme ve Değerlendirme Birimi’nin koordinasyonunda, Koruma Birimi ve saha ekibinin katkılarıyla “Covid-19 Salgınının Türkiye’de Mülteciler Üzerindeki Etkilerinin Sektörel Analizi” çalışmasını gerçekleştirmiştir.
Ek olarak, SGDD-ASAM bünyesinde 2019 yılında faaliyete geçen SGDD Göç Akademisi tarafından, Covid-19 salgınının ve ilk 3 ayında getirilen kısıtlamaların mülteciler üzerinde yarattığı etkiyi ortaya koyan raporları sistematik olarak derlemek adına “Covid-19’un Mülteciler Üzerindeki Etkisine İlişkin Raporlara Dayalı Sistematik Bir Derleme” çalışması gerçekleştirilmiştir.
